Schrif­te­lijke vragen over botulisme

Indiendatum: 17 sep. 2020
Antwoorddatum: 29 sep. 2021

1.Het waterschap heeft geen specifiek beleid t.o.v. botulisme. Wel heeft het waterschap beleid met als doel de ecologische waterkwaliteit te verbeteren (hiervoor zijn in de Keur bepalingen opgenomen en het KRW-programma is voor gericht op verbetering van de ecologische en chemische waterkwaliteit). De oorzaken van botulisme zijn hoge watertemperaturen en lage zuurstofwaarde. De maatregelen die een gunstig effect hebben op het voorkomen van botulisme zijn:

• voorkomen van hoge watertemperatuur door het diepteprofiel te onderhouden/ of (waar andere de verplichting hebben dit te doen) te verzoeken te onderhouden
• voorkomen van zuurstofloosheid door te streven naar voldoende lage belasting met nutriënten/ voedingsstoffen (broodgift voorkomen, inzetten op ontwikkelen van waterplanten, enz ), zodat een robuuster watersysteem ontstaat.

2. Er is een Fysisch Chemisch meetnet, wat inhoudt dat er binnen het gebied van Waternet/AGV op ongeveer 500 locaties (in boezemwateren , in plassen, in hoofdwatergangen, bij gemalen) verschillende parameters worden gemeten waaronder o.a. temperatuur, zuurstof en nutriënten. Voor het krooshek/ instroomopening van bijna alle gemalen van de af-aanvoergebieden wordt maandelijks gemeten voor een ‘beeld’ van een af-aanvoergebied (polder). Sommige parken zijn een apart af-aanvoergebied (in Amsterdam o.a. Vondelpark, Erasmuspark, Oosterpark, Sarphatipark), sommige parken zijn onderdeel van een groter af- aanvoergebied (in Amsterdam o.a. Rembrandpark, Westerpark). Hierdoor bestaat de kans dat een meetlocatie niet in een park ligt. Ondiepe en gesloten vijvers worden in principe niet afzonderlijk gemeten. Verder wordt door het waterschap soms handmatig zuurstof gemeten bij: het voordoen van een riooloverstort bij hevige regen, of vissterfte, of dode vogels. Dit zijn ad hoc metingen om iets in de gaten te houden, of om specifieke maatregelen te treffen door het waterschap of andere partijen.

3. Zie ook het antwoord op vraag 1; voorkomen is het handelingsperspectief. Het waterschap streeft daarom naar een robuust en veerkrachtig watersysteem waar temperatuurschommelingen minder kans hebben. Er wordt niet anders gehandeld bij zomers weer. Er zijn geen protocollen bij heet weer.

4. Zoals bij het antwoord op vraag 1 is vermeld, is er geen specifiek op botulisme gericht beleid, maar zorgt een robuust watersysteem met een goede ecologische waterkwaliteit voor de beste omstandigheden om botulisme te voorkomen. Als zich toch een geval van botulisme voordoet, is er een werkinstructie uit 2013, waarin de taken en verantwoordelijkheden voor de uit te voeren handelingen in een dergelijke crisissituatie beschreven zijn. De eigenaar van het water ruimt dode dieren zo snel mogelijk op (in het geval dat de gemeente Amsterdam eigenaar is, voert Waternet deze taak uit). Onderzoek naar botulisme in dode dieren wordt nooit door Waternet uitgevoerd, maar door gemeente/GGD (verantwoordelijk voor volksgezondheid).

5. Zie ook hier antwoord bij vraag 1: een gezond ecologisch watersysteem met voldoende planten en voldoende waterdiepte biedt de grootste kans om botulisme te voorkomen en biedt het meeste welzijn voor de dieren.