Schrif­te­lijke vragen over najaars­schouw


Indiendatum: 12 feb. 2024

Onlangs is de Najaarsschouw van 2023 afgerond. De Partij voor de Dieren-fractie heeft daar een aantal vragen over. We hebben de antwoorden op vragen van de CDA-fractie over de Najaarsschouw 2022 als basis gebruikt (memo 28 februari 2023).

  1. Kan de portefeuillehouder het aantal overtreders en overtredingen van de afgelopen 5 jaar uitsplitsen naar de volgende categorieën?
    1. Provincie
    2. De Staat (Rijkswaterstaat)
    3. Waterschap Amstel, Gooi en Vecht
    4. Staatsbosbeheer
    5. Natuurmonumenten
    6. Grote klanten, zoals ProRail
    7. Gemeenten
    8. Agrarische bedrijven (als aparte categorie}
    9. Overige bedrijven
    10. Particulieren

De tabel hieronder is afkomstig uit de beantwoording van de vragen van het CDA in 2023.

2. Kunt u het bovenstaande staatje uitbreiden tot en met 2023? Daarbij zouden we graag een extra rij zien met het aantal ingetekende watergangen per jaar.

Bij last onder dwangsom is er een verplichting tot betaling van een geldsom als de last niet of niet geheel wordt uitgevoerd. Dit betekent dat de geldsom niet verschuldigd is als de last (binnen de gestelde termijn) wordt uitgevoerd.

3. Hoe vaak is de last niet binnen de gestelde termijn uitgevoerd? Hoe vaak is de geldsom opgelegd? Om welke bedragen ging dit per geval en/of om welk bedrag ging dit in totaal? Graag een overzicht van elk van de afgelopen 5 jaren.

3. Naast een last onder dwangsom kunnen er ook boetes/processen verbaal worden opgelegd. Hoe vaak zijn er boetes/processen opgelegd? Wat was het gemiddelde bedrag per jaar? Graag een overzicht van de afgelopen 5 jaren.

4. Worden overtreders die bij herhaling de fout in gaan – bij meerdere watergangen en/of meerdere jaren achter elkaar – hetzelfde behandeld als overtreders die dat voor het eerst doen? Zo niet, wat is het verschil in behandeling tussen recidive en een eerste keer? En zo ja, waarom wordt daartussen geen verschil gemaakt?

In de beantwoording aan het CDA staat dat bij een schouw “Beoordeeld wordt of de watergang voldoet aan de vereisten van het vastgestelde beleid Keur AGV 2019. Dit beleid is erop gericht om de biodiversiteit te vergroten. We controleren of de watergangen voldoende zijn onderhouden zodat het water goed kan doorstromen.” Het zou echter ook kunnen dat watergangen te schoon worden gemaakt, waardoor er zogenaamde “zwarte kanten” ontstaan. Dit heeft negatieve gevolgen voor de biodiversiteit. Ook zorgt het verwijderen van te veel planten ervoor dat er geen zuurstof meer in de onderlaag van de sloot doordringt, waardoor er meer methaan wordt uitgestoten.

5. Wordt tijdens de schouw ook geregistreerd of een watergang te schoon wordt gemaakt? Zo ja, graag een overzicht met het aantal te rigoureus geschoonde watergangen over de afgelopen 5 jaar. Zo nee, waarom niet?

6. Worden bij te rigoureuze schoning ook sancties getroffen? Zo ja, welke sancties, hoe vaak en om welke bedragen ging dat jaarlijks in de afgelopen 5 jaar? Zo nee, waarom niet?

In de beantwoording aan het CDA staat dat er bij het voldoen aan de vereisten uit de Keur “wel enkele knelpunten [zijn] waar kansen zijn voor verbetering. De grootste kans ligt in het contact met de eigenaren met meerdere percelen zoals agrariërs en natuurorganisaties. Met deze groepen kunnen we afspraken maken over het onderhoud van de watergangen en dan vooral over hoe vaak en wanneer het schonen van de watergangen dan kan gebeuren. Dit doen we door middel van het onderhoudsprogramma in samenwerking met de gebiedsbeheerders.”

7. Welke acties zijn het afgelopen jaar ondernomen om afspraken te maken over het onderhoud? Met hoeveel agrariërs en met welke natuurorganisaties?

8. Eigenaren en pachters maken ook wel gebruik van loonbedrijven voor het onderhoud. Op welke wijze krijgen de loonbedrijven instructie over de wijze/mate van schonen die AGV vereist?

Onder het nieuwe onderhoudsprogramma kijkt het waterschap samen met perceeleigenaren of minder schoning nodig is. Op die manier kunnen er meer waterplanten blijven staan, wat positief is voor de waterkwaliteit en biodiversiteit. De Partij voor de Dieren vindt dit een heel goed initiatief. Daarom zouden wij graag zien dat zoveel mogelijk perceeleigenaren meedoen.

9. Het onderhoudsprogramma wordt via de website van AGV aangeboden. Is dit de enige manier waarop het onderhoudsprogramma onder de aandacht wordt gebracht? Zo nee, op welke manieren gebeurt dat nog meer? Zo ja, is het DB bereid om het programma proactief uit te dragen en zo meer deelnemers te werven?

Indiendatum: 12 feb. 2024
Antwoorddatum: 19 apr. 2024

1. Kan de portefeuillehouder het aantal overtreders en overtredingen van de afgelopen 5 jaar uitsplitsen naar de volgende categorieën?

  • Provincie
  • De Staat (Rijkswaterstaat)
  • Waterschap Amstel, Gooi en Vecht
  • Staatsbosbeheer
  • Natuurmonumenten
  • Grote klanten, zoals ProRail
  • Gemeenten
  • Agrarische bedrijven (als aparte categorie)
  • Overige bedrijven
  • Particulieren

Antwoord:

Constateringen schouw naar categorie

2. Kunt u het bovenstaande staatje uitbreiden tot en met 2023? Daarbij zouden we graag een extra rij zien met het aantal ingetekende watergangen per jaar.

Antwoord: Bij last onder dwangsom is er een verplichting tot betaling van een geldsom als de last niet of niet geheel wordt uitgevoerd. Dit betekent dat de geldsom niet verschuldigd is als de last (binnen de gestelde termijn) wordt uitgevoerd.

Handhaving op overtredingen

*In verband met de uitzonderlijke weersomstandigheden is er gekozen om ambtshalve uitstel te verlenen aan de onderhoudsplichtigen die in staat waren om te schonen.

3. Hoe vaak is de last niet binnen de gestelde termijn uitgevoerd? Hoe vaak is de geldsom opgelegd? Om welke bedragen ging dit per geval en/of om welk bedrag ging dit in totaal? Graag een overzicht van elk van de afgelopen 5 jaren.

Antwoord: We leggen geen geldsom op, maar AGV legt als bevoegd gezag een last onder dwangsom op. Dit is voor de najaarsschouw 2023 driemaal een definitieve last onder dwangsom opgelegd. Hiervan is er één verbeurd.

4. Naast een last onder dwangsom kunnen er ook boetes/processen verbaal worden opgelegd. Hoe vaak zijn er boetes/processen opgelegd? Wat was het gemiddelde bedrag per jaar? Graag een overzicht van de afgelopen 5 jaren.

Antwoord: Voor de Najaarsschouw volgen we volledig de bestuursrechtelijke route (Algemene Wet bestuursrecht) en leggen we de last onder dwangsom en indien nodig daarna de last onder bestuursdwang op. Een proces-verbaal is nog nooit opgelegd voor een overtreding voor de Najaarsschouw.

Een “last onder dwangsom” is een bestuursrechtelijke maatregel die wordt opgelegd door een overheidsinstantie om een overtreding te beëindigen of een bepaalde handeling te verrichten binnen een vastgestelde termijn. Met een last onder dwangsom wordt de overtreder aangespoord om aan de regels te voldoen door het opleggen van een financiële prikkel.

Als er sprake is van een overtreding van wet- en regelgeving, bijvoorbeeld het niet naleven van vergunningsvoorschriften of milieuregels, kan een bestuursorgaan zoals de gemeente, provincie of een andere overheidsinstantie een last onder dwangsom opleggen aan de overtreder. In de last wordt de overtreding of de gewenste handeling duidelijk omschreven, evenals de hoogte van de dwangsom en de termijn waarbinnen de overtreder aan de last moet voldoen.

De overtreder krijgt een bepaalde periode, de begunstigingstermijn, om de overtreding te beëindigen of de handeling te verrichten. Als de overtreder binnen deze termijn niet aan de last voldoet, verbeurt hij de dwangsom. Dit betekent dat hij het afgesproken geldbedrag moet betalen aan de overheidsinstantie. De dwangsom is een prikkel om ervoor te zorgen dat de overtreder alsnog aan de last voldoet.

Een last onder dwangsom is een krachtig middel voor de overheid om naleving van wet- en regelgeving af te dwingen. Het biedt de overtreder de mogelijkheid om de overtreding zelf te beëindigen en zo de dwangsom te voorkomen. Als dit niet het gewenste resultaat oplevert dan leggen we een last onder bestuursdwang op.

Bestuursdwang is een zogenaamde herstelsanctie. Een overtreding moet beëindigd worden met als sanctie dat de overheid dat op kosten van de overtreder doet. De overheid kan de kosten van de bestuursdwang proberen te verhalen op de overtreder.

5. Worden overtreders die bij herhaling de fout in gaan – bij meerdere watergangen en/of meerdere jaren achter elkaar – hetzelfde behandeld als overtreders die dat voor het eerst doen? Zo niet, wat is het verschil in behandeling tussen recidive en een eerste keer? En zo ja, waarom wordt daartussen geen verschil gemaakt?

Antwoord: Nee, recidivisten voor de onderhoudsverplichting krijgen geen hogere dwangsom o.i.d. opgelegd. In een aantal gevallen heeft dit o.a. te maken met het feit dat niet altijd direct geschoond kan worden doordat er bijvoorbeeld de weersomstandigheden voor de schouwperiode, nog gewassen op het land staan of dat er langs een bouwterrein nog geen ruimte is om bij de betreffende watergang te kunnen komen. Waterschapsbreed zijn we het er onderling mee eens dat we hier rekening mee moeten houden.

6. Wordt tijdens de schouw ook geregistreerd of een watergang te schoon wordt gemaakt? Zo ja, graag een overzicht met het aantal te rigoureus geschoonde watergangen over de afgelopen 5 jaar. Zo nee, waarom niet?

Antwoord: Nee, we kijken niet naar te schone sloten. Er is namelijk geen sprake van een overtreding. Het huidige beleid geeft aan dat het gaat over het verwijderen van overmatige plantengroei. Als we het zien gebeuren dan spreken we degene die aan het sloten is daar wel op aan en geven uitleg.

7. Worden bij te rigoureuze schoning ook sancties getroffen? Zo ja, welke sancties, hoe vaak en om welke bedragen ging dat jaarlijks in de afgelopen 5 jaar? Zo nee, waarom niet?

Antwoord: Nee, we sanctioneren niet op te schone sloten. Zie vraag 6.

8. Welke acties zijn het afgelopen jaar ondernomen om afspraken te maken over het onderhoud? Met hoeveel agrariërs en met welke natuurorganisaties?

Antwoord: zie hiervoor deze twee linkjes: linkje onderhoudsprogramma + linkje Waterschapsblad 2023, 13215 | Overheid.nl > Officiële bekendmakingen (officielebekendmakingen.nl) Tot nu toe hebben drie natuurorganisaties en 20 boeren gebruik gemaakt van het onderhoudsprogramma. De interesse in dit programma neemt wel toe.

9. Eigenaren en pachters maken ook wel gebruik van loonbedrijven voor het onderhoud. Op welke wijze krijgen de loonbedrijven instructie over de wijze/mate van schonen die AGV vereist?

Antwoord: Vanuit Toezicht & Handhaving wordt toezicht gehouden op de secundaire wateren en er vindt geen vorm van instructie plaats over de wijze waarop dat gebeurt. Incidenteel wordt er indien gevraagd wel uitleg gegeven. De bevoegdheid om voor te schrijven hoe er wel of niet geschoond moet worden heeft het waterschap niet. Ook via de jaarlijkse advertentie kan men zien wat er verwacht wordt bij het onderhouden van de watergangen.

10. Onder het nieuwe onderhoudsprogramma kijkt het waterschap samen met perceeleigenaren of minder schoning nodig is. Op die manier kunnen er meer waterplanten blijven staan, wat positief is voor de waterkwaliteit en biodiversiteit. De Partij voor de Dieren vindt dit een heel goed initiatief. Daarom zouden wij graag zien dat zoveel mogelijk perceeleigenaren meedoen. Het onderhoudsprogramma wordt via de website van AGV aangeboden. Is dit de enige manier waarop het onderhoudsprogramma onder de aandacht wordt gebracht? Zo nee, op welke manieren gebeurt dat nog meer? Zo ja, is het DB bereid om het programma proactief uit te dragen en zo meer deelnemers te werven?

Antwoord: Tijdens onder andere de boerenbijeenkomsten en ook tijdens reguliere contacten met agrariërs en/of grote klanten wordt het onderhoudsprogramma onder de aandacht gebracht. Daarnaast is afgesproken met team Agrarisch waterbeheer dat zij meer aandacht zullen besteden aan het deelnemen aan het onderhoudsprogramma tijdens hun bijeenkomsten met agrariërs. Het team Waterplannen en beleid houdt zich bezig met beleid en plannen voor o.a. natuurvriendelijk slootonderhoud. De schouw wordt uitgevoerd door team Toezicht & Handhaving en daarbij wordt gelet of de sloten voldoen aan het vigerende beleid.

Interessant voor jou

Schriftelijke vragen over giftige lozingen

Lees verder

Schrif­te­lijke vragen over Europese landbouwsubsidies

Lees verder